اعضایی از بدن که ازدست رفته اند در بسیاری از موارد باید توسط اعضای مصنوعی جایگزین و بازسازی شوند. به این اعضای مصنوعی، پروتز گفته میشود و باید از نظر کارایی و زیبایی تاحد امکان نقش خود را ایفا کنند. تکنولوژی طراحی و ساخت پروتزها مرتبا درحال تغییر و پیشرفت میباشد. در دندانپزشکی نیز دهه های متمادی است که پروتزها یا همان دندان های مصنوعی بکارگرفته میشوند.
پروتز دندان در اصطلاح به معنی دندان مصنوعی یا تعویض دندان است که انواع مختلفی دارند، از روکش های ساده برای ترمیم یک دندان گرفته تا پروتزهای کامل دندان که دندان مصنوعی نامیده می شوند، جزو پروتزهای دندان هستند و در دو نوع کلی ثابت و متحرک ساخته و استفاده میشوند. دندان پزشکان به دلایل زیبایی یا پزشکی پروتز دندان متحرک یا ثابت را تجویز می کنند.
پروتزهای ثابت عموما روکش یا بریج(بیش از یک دندان) نامیده میشود و نیازی به درآوردن از جای خود ندارند و برای مدت طولانی قابل نگهداری هستند. بهترین کارایی و دوام و زیبایی را دارند و مانند دندان طبیعی میتوان از آنها استفاده کرد. پروتزهای ثابت براساس محل قرارگیری نیز یا برروی نسج باقیمانده تاج و ریشه قرار میگیرند یا بر روی پایه ای از جنس تایتانیوم(Titanium)، بنام ایمپلنت(Implant) که در استخوان فک جراحی و کاشته میشوند سوار میشوند. پروتزهای متحرک(دست دندان کامل) مستقیما بر روی بافت لثه و استخوان (بدون وجود هیچگونه دندان و ایمپلنت) تکیه می کنند.
پروتز متحرک پارسیل یا پلاک (Partial) کمتر از یک فک کامل است و بر روی دنداهای باقیمانده تکیه میکنند. تمام پروتزهای متحرک(چه کامل و چه پارسیل) به صورت روتین و درطول شبانه روز، باید جهت پاکسازی و استراحت بافت زیرین خود و برای جلوگیری از التهاب و عفونت و تخریب استخوان، ازجای خود خارج گردند. با توجه به فراگیری و گستردگی روزافزون استفاده از پروتزهای ثابت(روکش و بریج) و به دلیل درخواست بسیار بیشتر از این نوع پروتزها ما نیز بیشترین تاکید و توضیحات خود را در همین مقوله معطوف نموده و از توضیح بیشتر پروتزهای متحرک صرف نظر می کنیم.